ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਕਰਾਚੀ ਸਮਝੌਤਾ(ਸਿਆਚਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੇ ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨ ਲਈ)

ਕਰਾਚੀ ਸਮਝੌਤਾ 

ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 1949 ਵਿਚ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੀ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਕਾਰਨ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚਾਲੇ ਸੀਆਚੇਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਦੇ ਪੈਰਾਂ 'ਤੇ (ਐ.ਨ.ਜੇ 9842) ਰੇਖਾ ਤੈਅ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਬਿੰਦੂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਯੋਗ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨਦੇਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਪਰੰਤੂ ਕਰਾਚੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਪੈਰਾ ਬੀ 2 (ਡੀ) ਅਨੁਸਾਰ ਰੇਖਾ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।

1949 ਕਰਾਚੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਪੈਰਾ ਬੀ 2 (ਡੀ) ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: 

                  (ਡੀ) ਦਾਲਾਨੰਗ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਪੁਆਇੰਟ 15495, ਇਸ਼ਮਾਨ, ਮਾਨਸ, ਗੰਗਮ, ਗੁੰਡਰਮੈਨ, ਪੁਆਇੰਟ 13620, ਫਨਕਾਰ (ਪੁਆਇੰਟ 17628), ਮਾਰਮਕ,  ਨਟਸਰਾ, ਸ਼ੰਗਰੂਟੀ (ਪੁਆਇੰਟ 1,531), ਚੋਰਬੱਤ ਲਾ (ਪੁਆਇੰਟ 16700), ਚਲੰਕਾ (ਸ਼ਯੋਕ ਨਦੀ .  ਤੇ), ਖੋਰ, ਉੱਤਰ ਤੋਂ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰਾਂ ਵੱਲ ਇਸ ਆਮ ਲਾਈਨ ਨੂੰ ਬਤੌਰ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਾਈਨ ਫਾਲੋ ਕਰੇਗੀ। 27 ਜੁਲਾਈ 1949 ਨੂੰ ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਸ਼ਟਰ ਦੇ ਫੌਜੀ ਨਿਗਰਾਨਾਂ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਸਥਾਨਕ ਕਮਾਂਡਰਾਂ ਦੁਆਰਾ 27 ਜੁਲਾਈ 1949 ਦੀ ਹਕੀਕੀ ਸਥਿਤੀ ਦੇ ਅਧਾਰ 'ਤੇ ਇਸ ਜੰਗਬੰਦੀ-ਲਾਈਨ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦੀ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।  

ਬਾਅਦ ਵਿਚ, 1971 ਦੇ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਜੁਲਾਈ 1972 ਵਿਚ ਹੋਏ ਸਿਮਲਾ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਾਈਨ ਨੂੰ "ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ" ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਰਹੱਦ 'ਤੇ ਛੰਭ ਸੈਕਟਰ ਤੋਂ ਤੁਰਤੋਕ-ਪਰਤਾਪੁਰ ਸੈਕਟਰ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। " ਇਸਦੇ ਉੱਤਰੀ ਸਿਰੇ ਦੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਵਰਣਨ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਤੁਰਤੋਕ ਸੈਕਟਰ ਵਿੱਚ ਚਿੰਬਤੀਆ ਤੋਂ" ਕੰਟਰੋਲ ਰੇਖਾ ਉੱਤਰ-ਪੂਰਬ ਵੱਲ  Thang ਤੱਕ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਅਸਪਸ਼ਟ ਫਾਰਮੂਲੇ ਨੇ ਝਗੜੇ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਰਾਚੀ  ਸਮਝੌਤੇ ਦੀ ਧਾਰਾ 1 ਵਿਚ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਸੀ.ਐਫ.ਐਲ ਦਾ ਆਮ ਵੇਰਵਾ ਪੰਨਾ 38 ਵਿਚ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਜਿਥੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ: “ਉੱਤਰ ਦੀ ਬਿੰਦੂ 18402 ਤੋਂ ਐਨਜੇ-9842 ਤਕ ਜਾਂਦੀ ਸੀਮਾ ਰੇਖਾ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੀ ਹੈ”

ਅਮਰੀਕੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਨੰਬਰ ਐਸ / 1430 / ਐਡ .2.1949 ਦੇ ਕਰਾਚੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਦੂਜਾ ਰੂਪ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਾਚੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਪੈਰਾ 'ਬੀ' 2 (ਡੀ) ਵਿਚ ਸੀ.ਐਫ.ਐਲ(ਸੀਜ਼ ਫਾਇਰ ਲਾਈਨ ) ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਅਨੁਸਾਰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਰਾਜ ਦੇ ਨਕਸ਼ੇ 'ਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨਬੱਧ ਸੀ.ਐਫ.ਐਲ (ਸੀਜ਼ ਫਾਇਰ ਲਾਈਨ )  ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।