Tuesday, 4 August 2020

ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ, ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਯੁੱਧ - ਹਵਾਈ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ: 05 ਦਸੰਬਰ 1971 ਦੌਰਾਨ ਬੌਤਰ ਨੈਵੀਗੇਟਰ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਵਾਲੇ ਯੋਧੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ।

ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ ਨੂੰ 28 ਅਕਤੂਬਰ 1963 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਆਈ.ਏ.ਐਫ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਸ਼ਾਖਾ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਨੈਵੀਗੇਟਰ ਬਣਨ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਨੇਵੀਗੇਟਰ ਆਈ.ਏ.ਐਫ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਪੋਰਟ ਸਕੁਐਡਰਨ ਵਿੱਚ ਉਡਾਣ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੇ ਅਮਲੇ ਦਾ ਅਨਿੱਖੜਵਾਂ ਅੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ. ਨੰਦਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਉਡਾਣ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੱਖ ਵੱਖ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨ ਡਿਊਟੀਆ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। 1971 ਤਕ, ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿਚ 08 ਸਾਲ ਦੀ ਸੇਵਾ ਪੂਰੀ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਬਲ ਨੈਵੀਗੇਟਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਹਵਾਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। 1971 ਦੌਰਾਨ, ਉਹ ਲੜਾਕੂ ਬੰਬ ਕੈਨਬਰਾ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

 

ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਯੁੱਧ - ਹਵਾਈ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ: 05 ਦਸੰਬਰ 1971

 

ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ ਯੁੱਧ 03 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ।ਆਈਏਐਫ ਨੇ 04 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਏ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਵਿਉਤਬੰਦੀਆ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। ਇਹਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਹਵਾਈ ਜਾਇਦਾਦ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਖੇਤਰਾਂ ਅਤੇ ਬਿੰਦੂਆਂ ਵੱਲ ਸੀ ਜੋ ਇਸਦੀ ਜੰਗੀ ਸਮਰੱਥਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਸਨ। 05 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ, 35 ਸਕੁਐਡਰਨ ਨੂੰ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਮਸਰੂਰ ਵਿਖੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਇਕ ਹਵਾਈ ਅੱਡੇ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੌਂਪੀ ਗਈ ਸੀ। ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹਮਲੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤਾਂ ਜੋ ਹੈਰਾਨੀ ਦਾ ਤੱਤ ਬਣੇ।

 

ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਸਹਾਇਕ ਪਾਇਲਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਐਸ ਸੀ ਸੈਂਡਲ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨੈਵੀਗੇਟਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਸਤਾਰ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੀਮਿਤ ਦਰਿਸ਼ਤਾ ਸ਼ਰਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਦੁਪਹਿਰ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਸੀ, ਇਹ ਇੱਕ ਚੁਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਕੰਮ ਸੀ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਉੱਚ ਕ੍ਰਮ ਦੇ ਨੇਵੀਗੇਸ਼ਨਲ ਹੁਨਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਚੁਣੌਤੀ ਭਰੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਸੈਂਡਲ ਆਪਣੇ ਨੇਵੀਗੇਟਰ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ਤ ਦੇ ਯੋਗ, ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕੀਤਾ। ਹਮਲੇ ਨੇ ਮਸਰੂਰ ਏਅਰਫੀਲਡ ਤੇ ਖੜੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਇਕ ਧਮਾਕੇ ਵਾਲੀ ਕਲਮ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

 

ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੇ ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ  ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਨੂੰ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਹਵਾਈ ਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਸਾਹਮਣੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ ਜ਼ਮੀਨੀ ਅਧਾਰਤ ਐਂਟੀ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਤੋਪਾਂ ਦੁਆਰਾ ਭਾਰੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿਚ ਆ ਗਿਆ।  ਜਹਾਜ਼ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਹਿੱਟ ਲਏ ਅਤੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਏ। ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕੇ.ਐਸ.ਨੰਦਾ ਇਸ ਕਰੈਸ਼ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕੇ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ ।

No comments:

Post a Comment