ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ 3 ਅਗਸਤ 1941 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਤਰਨਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੀ ਪੱਟੀ ਤਹਿਸੀਲ ਦੇ ਪਿੰਡ ਭੱਟੇ ਭੈਣੀ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਵੰਡ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਲਾਹੌਰ ਜ਼ਿਲੇ ਦਾ ਇਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ, ਜੋ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਹੈ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਸ. ਆਸਾ ਸਿੰਘ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੈਨਾਨੀ ਸਨ ਜੋ 1920 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ ਗਦਰ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਲਈ ਸ਼ੰਘਾਈ (ਉਸ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਐਨਕਲੇਵ) ਤੋਂ ਦੇਸ਼ ਨਿਕਾਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿਖੇ ਮੁੱਡਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮਾਰਚ 1956 ਵਿੱਚ ਡੀਏਵੀ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਪੱਟੀ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਜੂਨ 1956 ਵਿਚ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿਪਾਹੀ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਆਰਮੀ ਭਰਤੀ ਦਫ਼ਤਰ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਖੇ ਦਾਖਲਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਕੋਰਸ ਆਫ਼ ਸਿਗਨਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ।
30 ਜੂਨ 1963 ਨੂੰ, ਉਸਨੂੰ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਵਜੋਂ ਨਿਯਮਤ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 14 ਰਾਜਪੂਤ ਵਿਖੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੀ ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਐਡਜੁਟੈਂਟ ਵਜੋਂ 1965 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਜੰਗ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਸੀ। ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਸ ਨੂੰ ਰਾਜਪੂਤ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀ 18 ਰਾਜਪੂਤ ਯੂਨਿਟ ਵਿਚ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਨਾਥੂ ਲਾ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ: 11 ਸਤੰਬਰ 1967
1967 ਵਿਚ, ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਸਿੱਧੂਮ-ਤਿੱਬਤ ਸਰਹੱਦ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਥੂ ਲਾ ਵਿਖੇ ਤਾਰਾਂ ਦੀ ਵਾੜ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਜੋ ਭਾਰਤੀ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਟਕਰਾਅ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਤਾਰ ਦੀ ਵਾੜ ਬੰਨ੍ਹਣ ਦਾ ਕੰਮ 70 ਖੇਤ ਕੋਯੇ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੱਥੂ ਲਾ ਵਿਖੇ ‘ਏ’ ਕੋਯ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦਾ ਕਮਾਂਡਰ ਸੀ। 11 ਸਤੰਬਰ 1967 ਨੂੰ, ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਨਾਥੂ ਲਾ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਮੋਡੇ ‘ਤੇ ਤਾਰ ਦੀ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ 05.40 ਵਜੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ।
ਚੀਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਤਾਰਾਂ ਦੇ ਰੁਕਾਵਟ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਭਾਰਤੀਆਂ ਅਤੇ ਚੀਨੀ ਫੌਜਾਂ ਵਿਚਾਲੇ ਝਗੜਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਚੀਨੀ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੇ ਫਾਇਰਿੰਗ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਜਪੂਤ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਫਸ ਗਏ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਫੋਰਸ ਕਮਾਡ ਦਿੱਤੀ। ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਖ਼ੁਦ ਤਿੰਨ ਚੀਨੀ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲਾਈਟ ਮਸ਼ੀਨ ਗਨ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ 'ਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਨੂੰ ਹੈਂਡ ਗ੍ਰੇਨੇਡ ਸੁੱਟ ਕੇ ਚੁੱਪ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧਿਆ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਦੌਰਾਨ ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਕਈ ਜ਼ਖਮੀ ਹੋ ਗਏ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ।
ਬੜੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਦਿਖਾਉਣ ਲਈ ਮੇਜਰ ਹਰਭਜਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ “ਮਹਾ ਵੀਰ ਚੱਕਰ” ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
No comments:
Post a Comment