ਸਿੱਖ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ, ਭਾਰਤੀ ਸੈਨਾ ਦੀ ਇਕ ਹਲਕੀ ਪੈਦਲ ਫੌਜ ਰੈਜਮੈਂਟ ਹੈ। ਰੈਜੀਮੈਂਟ 23 ਵੀਂ, 32 ਵੀਂ ਅਤੇ 34 ਵੀਂ ਰਾਇਲ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰਜ਼ ਦੀ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਦੀ ਉੱਤਰਾਧਿਕਾਰੀ ਇਕਾਈ ਹੈ। ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿਮਾਚਲ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੋਂ ਭਰਤੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਯੁੱਧ ਮੈਦਾਨ, ਸਿਆਚਿਨ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਉੱਤੇ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਨ ਲਈ ਅਭਿਆਨ ਚਲਾਏ। ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦਾ ਮੋਟੋ "ਦੇਗ ਤੇਗ ਫਤਿਹ" ਹੈ, ਭਾਵ "ਸ਼ਾਂਤੀ ਵਿਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ ਅਤੇ ਜੰਗ ਵਿਚ ਜਿੱਤ"। ਇਸ ਮਨੋਰਥ ਦਾ ਦਸਵੇਂ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦਾ ਕੈਪ ਬੈਜ ਇਕ ਚਕਰਮ ਜਾਂ ਕੋਇਟ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਇਕ ਕਿਰਪਾਨ ਹੈ। 23 ਵੀਂ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਦੀ 15 ਵੀਂ (ਪਾਇਨੀਅਰ) ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਹਾਲਾਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਦੁਆਰਾ ਪਾਇਨੀਅਰ ਸਨ। ਉਹ ਇੱਕ ਨਿਯਮਤ ਪੈਦਲ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਹਮਲਾ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਵਜੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੂਸਰੀ opium ਯੁੱਧ, ਅਬੀਸੀਨੀਆ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ, ਦੂਜੀ ਐਂਗਲੋ-ਅਫ਼ਗਾਨ ਯੁੱਧ, ਤਿੱਬਤ ਦੀ ਮੁਹਿੰਮ ਅਤੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। 32 ਵੀਂ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਅਤੇ 34 ਵੇਂ ਰਾਇਲ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਨੂੰ 1857 ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਸੈਪਰਸ ਵਜੋਂ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹ 1857 ਦੀ ਇੰਡੀਅਨ ਬਗਾਵਤ, ਦੂਜੀ ਐਂਗਲੋ-ਅਫ਼ਗਾਨ-ਯੁੱਧ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਵਿਚ ਲੜੇ ਸਨ। 1922 ਵਿਚ, ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਸਿੰਗਲ ਬਟਾਲੀਅਨ ਰੈਜੀਮੈਂਟਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਲਟੀ-ਬਟਾਲੀਅਨ ਰੈਜੀਮੈਂਟਾਂ ਵਿਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 23 ਵੀਂ, 32 ਵੀਂ ਅਤੇ 34 ਵੀਂ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰ ਨੂੰ ਤੀਜੇ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਵਿਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ 1929 ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਪਾਇਨੀਅਰਾਂ ਦੀ ਕੋਰ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜੋ 1933 ਵਿਚ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਖੜ੍ਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ । ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਨੂੰ ਕੋਰ ਪਾਇਨੀਅਰਜ਼ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਸਨਮਾਨ, ਰੰਗ ਅਤੇ ਪਰੰਪਰਾ ਵਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਮਿਲੀਆਂ। ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦਾ ਨਾਮ 1944 ਵਿਚ ਫਿਰ ਬਦਲ ਕੇ ਸਿੱਖ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਭਾਰਤੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ:-
ਸਿੱਖ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਨੂੰ ਨਵੀਂ ਬਣੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਅਲਾਟ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜ:-
ਗੋਆ ਐਡਿਟ ਦਾ ਅਲੋਕੇਸ਼ਨ
1961 ਦੀ ਗੋਆ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਨੇ 50 ਵੀਂ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਦੀ ਤਾਕਤ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ। ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਕਾਲਮ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਹਮਲੇ ਦੇ ਮੁੱਖ ਜ਼ੋਰ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਮਾਨੀਫੀਲਡਾਂ, ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਚਾਰ ਨਦੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਕੇ ਪਣਜੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚਣ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਸਥਾਨ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਵਧੇ ।
ਓਪਰੇਸ਼ਨ ਪਵਨ
13 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਸਿੱਖ ਲਾਈਟ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਲੰਕਾ ਵਿਚ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਪਵਨ ਦੌਰਾਨ 1987 ਵਿਚ ਇੰਡੀਅਨ ਪੀਸ ਕੀਪਿੰਗ ਫੋਰਸ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। 13 ਸਿੱਖ ਐਲਆਈ ਦੇ ਜਵਾਨ ਜਾਫਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਹੈਲੀਡ੍ਰੌਪ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਐਲ.ਟੀ.ਟੀ.ਈ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਜਾਫਨਾ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਜੋ ਤਕਨੀਕੀ ਮੁੱਖ ਦਫਤਰ ਸੀ, ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਲੈਣਾ ਸੀ। ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ ਦੀਆਂ ਅਸਫਲਤਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਵਿਨਾਸ਼ਕਾਰੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੋਇਆ. ਮੇਜਰ ਬੀਰੇਂਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਡੈਲਟਾ ਕੰਪਨੀ, 13 ਸਿੱਖ ਐਲਆਈ, ਪਹਿਲੀ ਕੰਪਨੀ ਸੀ ਜੋ ਹੈਲੀ-ਡ੍ਰਾਪ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਐਲ ਟੀ ਟੀ ਈ ਦੇ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਭਾਰਤੀ ਰੇਡੀਓ ਸੰਚਾਰ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਆਰ.ਪੀ.ਜੀ ਨਾਲ ਹੈਲੀਕਾਪਟਰਾਂ ਨੂੰ ਟੱਕਰ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ਅਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਯੂਨਿਟ ਦੀਆਂ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ
ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ
ਦੂਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨ
ਤੀਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨ
ਚੌਥੀ ਬਟਾਲੀਅਨ
5 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
6 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
7 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
8 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
9 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
10 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
11 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
12 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
13 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
14 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
15 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
16 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
17 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
18 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
103 ਵੀਂ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ (ਸਿੱਖ ਐਲਆਈ): ਲੁਧਿਆਣਾ, ਪੰਜਾਬ
158 ਵੀਂ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ (ਸਿੱਖ ਐਲਆਈ): ਜੰਗਲੋਟ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
163 ਵੀਂ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ (ਸਿੱਖ ਐਲਆਈ): ਹੈਦਰਾਬਾਦ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
ਸਰੋਤ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵੈੱਬਸਾਈਟਸ
My father saab also served in sikh light infantory INF BN TA2304 Hony Capt. IQBAL SINGH MINHAS , head quarter in ludhiana
ReplyDeleteVery good effort
ReplyDelete