ਇਤਿਹਾਸ
ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਜੋ ਅੱਜ ਇਸ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦਾ ਗਠਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, 1805 ਵਿਚ ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਪਟਿਆਲੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੇ ਖੜੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਹਿਲੀਆਂ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਉਭਰੀਆਂ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਦੂਜੀ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਬਣੀਆਂ ਅਤੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਬਣੀਆਂ, ਦਾ ਜਨਮ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਵਿਚ ਲੜਾਈ ਦੌਰਾਨ 1761 ਅਤੇ 1776 ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਰੈਜੀਮੈਂਟਾਂ ਵਿਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਚੌਥੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਭੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਤੀਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਅਜੇ ਵੀ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਅਤੇ ਸਿਰਲੇਖ 18 ਵੀਂ, 19 ਵੀਂ ਅਤੇ 20 ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੌਰਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਪੁਨਰਗਠਨਾਂ ਦੌਰਾਨ ਮਦਰਾਸ ਪ੍ਰੈਜੀਡੈਂਸੀ ਆਰਮੀ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਅਤੇ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਤੋਰ ਤੇ ਬਦਲ ਗਏ। ਤੱਟ ਸਿਪੋਇਸ ਤੋਂ ਬਦਲ ਕੇ ਕਾਰਨਾਟਿਕ ਇਨਫੈਂਟਰੀ, ਮਦਰਾਸ ਨੇਟਿਵ ਇਨਫੈਂਟਰੀ, ਪੰਜਾਬੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਗਏ। 1857 ਦੇ ਇੰਡੀਅਨ ਬਗਾਵਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਨੇ ਮਾਰਸ਼ਲ ਰੇਸ ਸਿਧਾਂਤ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਦੱਖਣੀ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਲੈ ਲਈ। ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਦੂਜੀ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿਚ 1946 ਵਿਚ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰਨ 'ਤੇ 44 ਵੀਂ ਏਅਰਬੋਰਨ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਦੂਜੀ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। 1952 ਵਿਚ, ਜਦੋਂ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੁਬਾਰਾ ਬਣਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਇਕ ਰੈਜੀਮੈਂਟਲ ਸੈਂਟਰ ਬਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦੂਜੀ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦਾ ਨਾਮ ਬਦਲ ਕੇ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਰੈਜੀਮੈਂਟ (ਪੰਜਾਬ) ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵਿਚ ਵਰਦੀ ਬਦਲ ਗਈ। ਪਰ ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀ ਹੈਕਲ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਤੇ ਬੰਨ੍ਹਿਆ। 1951 ਵਿਚ, ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਾਬਕਾ ਰਿਆਸਤਾਂ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਤਜ਼ਰਬੇਕਾਰ ਬਟਾਲੀਅਨ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈਆਂ। ਇਹ ਜੀਂਦ ਅਤੇ ਨਾਭਾ ਸਟੇਟ ਫੋਰਸਾਂ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ ਦੀ ਇਕ-ਇਕ ਬਟਾਲੀਅਨ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀਆਂ 13 ਵੀਂ, 14 ਵੀਂ, 15 ਵੀਂ ਅਤੇ 16 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਜੋਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਹੋਰ ਬਟਾਲੀਅਨਾਂ 1963 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਈਆਂ।
ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਯੂਨਿਟਾਂ ਅਤੇ ਬਟਾਲੀਅਨਾ ਦਾ ਵੇਰਵਾ
15 ਪੰਜਾਬ
15 ਪੰਜਾਬ ਨੇ 13 ਅਪ੍ਰੈਲ 2005 ਨੂੰ 300 ਸਾਲ ਸੇਵਾ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੂੰ ਵਿਸਾਖੀ ਦੇ ਦਿਨ 1705 ਵਿਚ ਪਟਿਆਲੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ, ਬਾਬਾ ਆਲਾ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਉਭਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਪਟਿਆਲੇ ਦੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੀ ਸਟੇਟ ਫੌਜਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਸੀ। ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੀ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 15 ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਸੈਨਾ ਦੀ ਦੂਜੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਸਜਾਵਟ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ 22 ਬੈਟਲ ਆਨਰਜ਼, ਇਕ ਥੀਏਟਰ ਆਨਰ (ਪੰਜਾਬ) ਅਤੇ ਕਈ ਬਹਾਦਰੀ ਪੁਰਸਕਾਰ ਹਨ। ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੇ ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਅਨੇਕਾਂ ਮੁਹਿੰਮਾਂ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਅਤੇ ਹਰ ਕਾਰਜ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਕ ਨਿਸ਼ਾਨ ਬਣਾਇਆ। ਮਈ 1900 ਵਿਚ, ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਪਟਿਆਲਾ ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਸਰਵਿਸ ਇਨਫੈਂਟਰੀ (ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਸਿੱਖ) ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਮੁਹਿੰਮ ਫੋਰਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮਿਡਲ ਈਸਟ ਵਿੱਚ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। 1932 ਵਿਚ, ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਪਹਿਲਾ ਪਟਿਆਲਾ ਰਾਜਿੰਦਰਾ ਸਿੱਖ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੇ ਬਰਮਾ ਮੁਹਿੰਮ ਵਿਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਇਸਨੇ ਜਪਾਨੀ ਸੰਚਾਰ ਦੀਆਂ ਸਫਲਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਕੱਟ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਭਾਰਤ ਪ੍ਰਤੀ ਰੁਕਾਵਟ ਰੁਕ ਗਈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਟਾਲੀਅਨ ਪੋਰਟ ਡਿਕਸਨ ਲਈ ਮਲਾਇਆ ਅਤੇ ਬਟਵੀਆ (ਹੁਣ ਜਾਵਾ) ਵਿਚ ਕਾਰਵਾਈ ਲਈ ਗਈ।
2 ਪੰਜਾਬ
2 ਪੰਜਾਬ (ਹੁਣ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਆਫ਼ ਦ ਗਾਰਡਜ਼) 1762 ਵਿਚ ਕੋਸਟਲ ਸਿਪੋਈਜ਼ ਦੀ ਦਸਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਜੋਂ ਖੜੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਨੂੰ ਅਠਾਰਾਂ ਵਾਰ ਮੁੜ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਯੂਨਿਟ ਦੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ 1902 ਵਿਚ ਨਾਰਥ ਜ਼ੋਨ ਬਟਾਲੀਅਨ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਯੂਨਿਟ ਨੂੰ 69 ਪੰਜਾਬ ਵਜੋਂ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1922 ਵਿਚ, ਯੂਨਿਟ ਨੂੰ ਦੂਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨ, 2 ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ. ਬਟਾਲੀਅਨ, ਆਪਣੀ ਬਜ਼ੁਰਗਤਾ ਅਤੇ ਕੁਸ਼ਲਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਦੇ ਆਰਮੀ ਚੀਫ਼ ਜਨਰਲ, (ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ) ਕੇ ਐਮ ਕਰੀਅਪਾ ਨੂੰ ਅਪ੍ਰੈਲ 1951 ਵਿੱਚ, ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਬ੍ਰਿਗੇਡ ਆਫ਼ ਦ ਗਾਰਡਜ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ . (ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ) ਸ਼ਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕਮਾਂਡਿੰਗ ਅਫਸਰ ਸੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਤੋਂ, 22 ਕਮਾਂਡਿੰਗ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਬਟਾਲੀਅਨ ਦੀ ਕਮਾਂਡ ਦਿੱਤੀ ਹੈ. ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਐਮ.ਸੀ.ਐੱਸ. ਮੈਨਨ, ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਸਹਿਦੇਵ ਸਹਿਗਲ ਅਤੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਪੀ.ਪੀ. ਸਿੰਘ ਜਨਰਲ ਵਜੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋਏ।
9 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
13 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ - (ਸਾਬਕਾ ਜੀਂਦ ਇਨਫੈਂਟਰੀ) - ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਸਰਵਿਸ ਟ੍ਰੌਪਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਸਟੇਟ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਯੂਨਿਟ
14 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ - (ਸਾਬਕਾ ਨਾਭਾ ਅਕਾਲ ਇਨਫੈਂਟਰੀ) - ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਸਰਵਿਸ ਟੋਰਪਜ਼ ਦੀ ਰਿਆਸਤੀ ਸਟੇਟ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਯੂਨਿਟ
15 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ - (ਸਾਬਕਾ ਪਹਿਲਾ ਪਟਿਆਲਾ ਰਜਿੰਦਰ ਸਿੱਖ ਇਨਫੈਂਟਰੀ) - ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਸਰਵਿਸ ਟ੍ਰੌਪਜ਼ ਦੀ ਰਿਆਸਤ ਸਟੇਟ ਫੋਰਸਿਜ਼ ਯੂਨਿਟ
16 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ - (ਸਾਬਕਾ ਦੂਜਾ ਪਟਿਆਲਾ ਯਾਦਵਿੰਦਰ ਇਨਫੈਂਟਰੀ) - ਇੰਪੀਰੀਅਲ ਸਰਵਿਸ ਟ੍ਰੌਪਜ਼ ਦੀ ਰਿਆਸਤੀ ਰਾਜ ਫੋਰਸਜ ਯੂਨਿਟ
17 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
18 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
19 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
20 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
21 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
22 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
23 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
24 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
25 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
26 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
27 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
28 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
29 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
30 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
31 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ
102 ਵੀਂ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ (ਪੰਜਾਬ): ਕਾਲਕਾ, ਹਰਿਆਣਾ
150 ਵੀਂ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ (ਪੰਜਾਬ): ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ
156 ਵੀਂ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਟੈਰੀਟੋਰੀਅਲ ਆਰਮੀ (ਪੰਜਾਬ) (ਗ੍ਰਹਿ ਅਤੇ ਦਿਲ) ਪੰਜਾਬ: ਰਾਜੌਰੀ, ਜੰਮੂ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ
7 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲਜ਼
22 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲਜ਼
37 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲਜ਼
53 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਈਫਲਜ਼
1 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੁਣ 1 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ, ਪੈਰਾਸ਼ੂਟ ਰੈਜੀਮੈਂਟ (ਸਪੈਸ਼ਲ ਫੋਰਸਿਜ਼) ਹੈ
ਦੂਜੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੁਣ ਪਹਿਲੀ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੈ, ਗਾਰਡਾਂ ਦੀ ਬ੍ਰਿਗੇਡ (ਮਸ਼ੀਨੀ)
ਚੌਥੀ ਬਟਾਲੀਅਨ 1938 ਵਿਚ ਭੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ
7 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੁਣ 8 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਹੈ, ਮਕੈਨੀਅਜ਼ਡ ਇਨਫੈਂਟਰੀ ਰੈਜੀਮੈਂਟ
ਦੂਸਰੀ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 8 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਨੂੰ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ
10 ਵੀਂ ਬਟਾਲੀਅਨ ਪੰਜਾਬ ਰੈਜੀਮੈਂਟਲ ਸੈਂਟਰ ਹੈ।
ਰੈਜੀਮੈਂਟ ਵੱਲੋਂ ਲੜੀਆਂ ਗਈਆਂ ਲੜਾਈਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ
ਸ਼ੋਲੀਂਘੂਰ, ਕਾਰਨਾਟਿਕ, ਮੈਸੂਰ, ਮੈਹਿਦਪੁਰ, ਆਵਾ, ਚੀਨ, ਪੇਗੂ, ਲਖਨ,, ਬਰਮਾ, ਅਫਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਲਾਓਸ, ਫਲੈਂਡਰ, ਹੇਲਿਸ, ਕ੍ਰਿੱਥੀਆ, ਗੈਲੀਪੋਲੀ, ਸੂਏਜ਼, ਮਿਸਰ, ਸ਼ੈਰਨ, ਨਬਲੁਸ, ਫਿਲਸਤੀਨ, ਅਦੇਨ, ਕੁਟ-ਅਲ-ਅਮਾਰਾ, ਬਗਦਾਦ, ਮੇਸੋਪੋਟੇਮੀਆ, ਨੌਰਥ ਵੈਸਟਰਨ ਫਰੰਟੀਅਰ, ਮੇਰਸਾ ਮੈਟ੍ਰੂਹ, ਨਗਾਕੀਡੌਕ ਪਾਸ, ਇੰਫਾਲ, ਕਾਂਗਲਾ ਟੋਂਗਬੀ, ਟੋਂਜ਼ਾਂਗ, ਕੈਨੇਡੀ ਪੀਕ, ਮੀਕਟਿਲਾ, ਪਿੰਮਨਾ, ਮਲਾਇਆ, ਇਪੋਹ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਕੇਰਨ ਅਤੇ ਕਾਸਾ ਬੈਟੀਨੀ.
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ
ਜ਼ੋਜੀ ਲਾ, ਇਛੋਗਿਲ, ਡੋਗਰੇਈ, ਬਰਕੀ, ਕਾਲੀਧਰ, ਬੇਦੋਰੀ, ਨੰਗੀ ਟੇਕਰੀ, ਬ੍ਰੈਚਲ ਪਾਸ, ਲੋਗੇਵਾਲ, ਗਰੀਬਪੁਰ, ਚੱਕ ਅਮਾਰੂ ਆਦਿ।
ਸ੍ਰੋਤ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਵੈੱਬਸਾਈਟਜ਼
Nice detailed information..
ReplyDeleteDetailed infrormation
ReplyDelete