ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ, ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਯੁੱਧ - ਹਵਾਈ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ: 07 ਦਸੰਬਰ 1971

ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ 04 ਜੂਨ 1967 ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿੱਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਨੂੰ ਆਈਏਐਫ ਵਿੱਚ ਲੜਾਕੂ ਪਾਇਲਟ ਵਜੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਦੇਣ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪਾਇਲਟ ਟ੍ਰੇਨਿੰਗ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵੱਖ ਵੱਖ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਠਿਕਾਣਿਆਂ ਤੇ ਤਾਇਨਾਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾਣ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ। 1971 ਤਕ, ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਹਵਾਈ ਸੈਨਾ ਵਿਚ ਸੇਵਾ ਦੇ 04 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਾਬਲ ਪਾਇਲਟ ਬਣ ਗਏ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਕਈ ਕਿਸਮਾਂ ਦੇ ਹਵਾਈ ਕਾਰਜਾਂ ਵਿਚ ਮੁਹਾਰਤ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। 1971 ਦੌਰਾਨ, ਉਹ 9 ਵਰਗ ਮੀਟਰ ਦਾ ਸੰਚਾਲਨ ਜੀਨੈਟ ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਸੇਵਾ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ।

 

ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿ ਯੁੱਧ - ਹਵਾਈ ਅਪ੍ਰੇਸ਼ਨ: 07 ਦਸੰਬਰ 1971

 

ਜਦੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨਾਲ 03 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਯੁੱਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਆਈਏਐਫ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ 04 ਦਸੰਬਰ 1971 ਨੂੰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦਿਆਂ ਕਈ ਜਵਾਬੀ ਹਵਾਈ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਸਨ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਡੂੰਘੀ ਘੁਸਪੈਠ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਆਈਏਐਫ ਨੇ ਸਾਡੀ ਜ਼ਮੀਨੀ ਬਲਾਂ ਦੇ ਸਮਰਥਨ ਵਿਚ ਕਈ ਹਵਾਈ ਸਹਾਇਤਾ ਅਭਿਆਨ ਵੀ ਚਲਾਏ ਸਨ।

07 ਦਸੰਬਰ, 1971 ਨੂੰ, ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਇਕ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਕਾਰਨ ਗਨੈਟ ਏਅਰਕ੍ਰਾਫਟ ਨੂੰ ਹਲਵਾਰਾ ਵਿਖੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਬੇਸ 'ਤੇ ਲਿਜਾਣ ਦਾ ਕੰਮ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ ਸੀ।  ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਕੁਐਨ ਹਲਵਾਰਾ ਬੇਸ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਸੀ।ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨਲ ਯੋਜਨਾ ਅਨੁਸਾਰ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਰਵਾਨਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ਆਪਣੀ ਮੰਜ਼ਲ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਤਕਨੀਕੀ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੋਇਆ ਤਾ ਉਸ ਦਾ ਗਨੈਟ ਏਅਰਕਰਾਫਟ ਕੰਟਰੋਲ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹਲਵਾਰਾ ਵਿਖੇ ਏਅਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਬੇਸ ਨੇੜੇ ਕਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ। ਪਰ ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਕਰੈਸ਼ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਿਆ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਫਲਾਇੰਗ ਅਫ਼ਸਰ ਮਨਮੋਹਨ ਸਿੰਘ ਇਕ ਸਮਰੱਥ ਪਾਇਲਟ ਅਤੇ ਇਕ ਵਚਨਬੱਧ ਸਿਪਾਹੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਡਿਊਟੀ ਦੋਰਾਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।